Dag 1 Amsterdam - Trabzon
Via Istanbul vlieg je direct door naar Trabzon. Dat is nog twee uur vliegen. Om maar aan te geven hoe groot Turkije eigenlijk is.
Dag 2 Trabzon
Een volle dag om te acclimatiseren en te zwerven door de oude stad. Je bezoekt onder andere de Kleine Aya Sofia.
Dag 3 Trabzon - Kars
Vandaag ga je voor het eerst rijden door de uitgestrekte landschappen van Oost-Turkije. Kars is het einddoel. Kars zelf, ook bekend uit een van de laatste boeken van Orhan Pamuk (Sneeuw), is een boerenstad, met een kosmopolitisch verleden. Ooit waren de Russen hier heer en meester, wat nog altijd te zien is aan de vele voorbeelden van houten architectuur. Ooit was dit ook een drukke handelsstad, toen de grenzen nog open waren, en je door kon reizen naar Armenië en Baku, Azerbaidzjan. De grens met Armenië is inmiddels al decennia gesloten, ten gevolge van de Turkse weigering om de genocide van 1916 op Armeniërs te erkennen, en het volhardende aandringen van Armenië op die erkenning. De toenadering op dit punt gaat de laatste jaren stap voor stap.
Anno 2012 ligt er wel een verdrag op tafel dat de grens tussen Turkije en Armenië weer zal kunnen openen. Het ligt echter erg gevoelig allemaal, en zolang het verdrag nog niet door beide parlementen geratificeerd is, zal de grens vooralsnog gesloten blijven. Het verdrag ligt er inmiddels al dik twee jaar, en het ziet er nog niet naar uit dat het spoedig getekend gaat worden.
Dag 4 Kars, excursie Ani
Maar het verleden van Kars reikt verder terug, ooit lag hier vlakbij de stad Ani. Ani was de hoofdstad van het middeleeuwse Armenië, dat zich toen tot diep in het huidige Turkije uitstrekte. Het was een handelspost op de zijderoute tussen de Middellandse en de Kaspische Zee. In die tijd was het een grote stad met rond de 150.000 inwoners. De stad was omringd met een imposante stadsmuur, met imposante hoektorens. Binnen de stad waren de nauwe straatjes gevuld met winkels en woonhuizen. Daar is niets meer van over. Wel van de stadsmuren, de burcht en de grote kerken. Al met al is het een prachtige site. De burcht is echter niet toegankelijk: de rivier Akhurian vormt hier de grens met Armenië, en het Turkse leger moet dus vanuit de burcht een oogje in het zeil houden. Andersom is het trouwens niet anders: aan de overkant van de rivier ligt wat de sovjets Kamp Sacharov noemden, en vandaar uit hielden zij de Turken in de gaten. Ongetwijfeld doen de Armeniërs dat nu ook.
Dag 5 Kars - Dogubeyazit
Een mooie reisdag nu door de Oost-Turkse berglanden. Zuidwaarts. Graanvelden worden afgewisseld met graslanden, waar je nog een enkele keer nog nomaden met kuddes geiten kunt tegenkomen. Dit zijn de armste streken van Turkije, en de vooruitgang, waar West-Turkije zich aan laaft, is hier nog niet te merken. Hier en daar zie je armoedige kleine dorpjes, omringd door typerende populieren. Vrijwel de hele dag zal je aan je linkerhand zicht hebben op de imposante berg Ararat. Eindpunt van de dag is Dogubeyazit, gelegen aan de zuidkant van een brede vallei.
Tegen zonsondergang zal je een bezoek brengen aan het schitterend gelegen Ishak Pasha Paleis. Met zijn monumentale moskee , hoog tegen de rotsen aan gebouwd, biedt het een prachtig uitzicht op de brede vallei en de daarachter gelegen, meestal besneeuwde bergtoppen.
Dag 6 Dogubeyazit - Van
Je vertrekt al vroeg weer uit Dogubeyazit. Niet veel later krijg je het uitgestrekte Vanmeer in het vizier. De stad Van zelf, hoewel ooit Armeens, is nu overduidelijk een voornamelijk Koerdische stad geworden. De winkelstraten worden echter niet alleen bevolkt door Koerden, maar ook door Iraniërs, die hier van alles komen kopen en verkopen. Dat geeft de stad een wereldse uitstraling, ondanks zijn ogenschijnlijk geïsoleerde ligging in een uithoek van Turkije.
Dag 7 Van, excursie Akadamar
Er is veel te zien in en om Van. Je zult hier dus ook weer niet stil zitten. De stad zelf heeft natuurlijk een monumentale moskee, en een monumentale burcht. Een goed deel van de dag ga je echter het meer op. Met een bootje ga je naar het eiland Akhdamar. Hier vind je de Armeense Heilige Kruis-kerk, fraai gedecoreerd met bijbelse taferelen. De lokatie alleen al is prachtig. Hier neem je afscheid van het Armeense culturele erfgoed, waar je deze reis zoveel van hebt gezien. Toen Turkije in 2010 een charmeoffensief richting Armenië ontplooide werd hier voor het eerst sinds bijna 100 jaar tijd een ublieke Armeense dienst gehouden. Helaas heeft die dooi in de Turks-Armeense relatie niet doorgezet!
's Avonds heb je weer volop tijd om rond te slenteren door de stad, en misschien ook om de lokale burcht te bezoeken, van waaruit je bij zonsondergang prachtig zicht hebt op het Vanmeer.
Dag 8 Van - Tatvan
Met de ferry maak je de oversteek naar Tatvan. Hier rijd je een stuk de berg Nemrut Dagi op, niet te verwarren met de berg met dezelfde naam aan het eind van de reis. Deze Nemrut Dagi heeft missschien minder bekendhieid, maar de natuur is hier schitterend. Al wandelend kan je bij de oude kraterwand komen, want ooit - lang geleden, wees gerust - was dit een vulkaan.
Dag 9 Tatvan - Mardin
Vanuit Tatvan rijden we diep Kordistan binnen en Mardin ligt in het hartland daarvan.
Dag 10 Mardin
Hier bezoek je onder andere het klooster van Midhyat, en in Mardin verblijf je in een mooi hotelletje in een gerenoveerd klassiek koopmanshuis.
Dag 11 Mardin - Sanliurfa
Grofweg volg je de grenzen van Syrie. De Arabische invloeden zijn hier voelbaar. Tegenwoordig krijg je hier ook te maken met Syrische vluchtelingenkampen. Mocht het te onrustig zijn in deze regio, dan zal de reis niet uitgevoerd worden.
Dag 12 Sanliurfa
Sanliurfa zelf heeft een groot Moskeecomplex, en is een echt pelgrimsoord. De profeet Abraham zou hier geboren zijn. Het hele complex heeft een Centraal-Azitische sfeer, anders dan waar ook in Turkije. Rond een grote visvijver, waar je heilige meervallen kunt voeren, om baraka af te dwingen, staan klassieke bedtafels die doen denken aan het centrale Labi Hauz-plein in Buchara. Dat toch echt heel veel verder weg ligt in Oezbekistan!
Dag 13 Sanliurfa - Kahta, Nemrut Dagi
Op naar het laatste hoogtepunt van de reis. Het biinnenland in, en met een ferry een groot stuwmeer over. Daar ligt de berg Nemrut Dagi. Imposant hoog, en getooid met de restanten van een grote stad uit de Romeinse tijd. Indrukwekkend zijn de restanten van de meer dan manshoge koningsbeelden. Je bezoekt de site aan het eind van de middag, wanneer de sowieso fantastische vergezichten worden vergezeld door een meestal spectaculaire zonsondergang.
Dag 14 Kahta - Gaziantep
DE bergen weer uit nar Gaziantep. Iets minder Koerdisch is deze stad, die het economische hart van de regio is. Bloeien doet de stad vooral met dank aan de grensoverschreidende handel met Irak en Syrie. En hoewel dat laatste land natuurlijk flink in puin ligt, gaat de handel door. Wel is de stad inmiddels ook de thuisbasis geworden van Syrische vluchtelingen (die echter grotendeels buiten de stad worden gehouden), en de uitvalsbasis van veel journalisten die zich met het Syrisch conflict bezig houden.
Dag 15 Gaziantep - Amsterdam
Nog een paar uurtjes in de ochtend om door de stad te struinen, en dan op naar de luchthaven voor de vlucht naar huis.